Sơn là một trong những vật liệu quan trọng trong ngành xây dựng và trang trí, giúp bảo vệ bề mặt và tăng tính thẩm mỹ cho công trình. Nhưng để tạo ra một sản phẩm sơn chất lượng, quá trình sản xuất phải trải qua nhiều bước nghiêm ngặt, từ lựa chọn nguyên liệu, nghiền, pha trộn đến kiểm tra chất lượng và đóng gói. Vậy quy trình sản xuất sơn diễn ra như thế nào? Hãy cùng tìm hiểu chi tiết trong bài viết dưới đây!
Tầm quan trọng của quy trình sản xuất sơn
Sơn không chỉ là một lớp phủ bảo vệ mà còn là yếu tố thẩm mỹ quan trọng trong xây dựng, nội thất và công nghiệp. Quy trình sản xuất sơn quyết định chất lượng sản phẩm với các yếu tố sau:
- Khả năng bám dính và độ bền màu: Đảm bảo lớp sơn duy trì vẻ đẹp lâu dài.
- Tính năng đặc biệt: Chống thấm, chống ăn mòn, phù hợp với nhiều mục đích sử dụng.
- Tiêu chuẩn kỹ thuật và an toàn môi trường: Đáp ứng nhu cầu người tiêu dùng và quy định pháp luật.
Trong thị trường cạnh tranh khốc liệt hiện nay, tối ưu hóa quy trình sản xuất mang lại:
- Giảm chi phí, tăng hiệu suất.
- Đáp ứng yêu cầu bảo vệ môi trường.
Các thành phần chính của sơn
Nhựa (Binder) – “Xương sống” của sơn
- Là thành phần chính giúp kết dính các thành phần khác, tạo lớp phủ bền chắc.
- Có thể là nhựa acrylic, alkyd, epoxy, polyurethane tùy vào mục đích sử dụng.
Bột màu (Pigment) – Tạo màu sắc và độ che phủ
- Bột màu giúp tạo màu sắc, độ bền màu và khả năng che phủ bề mặt.
- Có hai loại: bột màu tự nhiên (oxide sắt, titan dioxide) và bột màu nhân tạo.
Dung môi (Solvent) – Điều chỉnh độ đặc
- Dung môi giúp kiểm soát độ nhớt của sơn, hỗ trợ quá trình thi công dễ dàng hơn.
- Gồm dung môi nước (sơn gốc nước) và dung môi hữu cơ (sơn dầu, sơn PU).
Phụ gia – Tăng tính năng đặc biệt cho sơn
- Các chất phụ gia giúp tăng độ bám dính, chống nấm mốc, chống thấm nước, kháng UV.
- Một số phụ gia phổ biến: chất làm đặc, chất ổn định, chất chống tạo bọt.
>>>Xem thêm: Sơn Dulux với công nghệ màu sắc bền đẹp, đa dạng lựa chọn.
Quy trình sản xuất sơn
Sơn được sản xuất qua 6 giai đoạn chính: Chuẩn bị nguyên liệu → Ủ muối & thấm ướt → Nghiền sơn → Pha trộn → Kiểm tra chất lượng → Đóng gói & phân phối.
Chuẩn bị nguyên liệu thô
Quá trình sản xuất sơn bắt đầu với việc chuẩn bị các nguyên liệu chính như bột màu, nhựa, dung môi và phụ gia. Bột màu tạo ra sắc thái cho sơn, nhựa đóng vai trò kết dính giúp lớp sơn bám chắc trên bề mặt, dung môi điều chỉnh độ lỏng của sơn, còn phụ gia giúp cải thiện các đặc tính như chống thấm, chống tia UV hoặc tăng độ bóng.
Tỉ lệ nguyên liệu chính trong sản xuất sơn tham khảo:
- Bột màu (10 – 30%): Cung cấp màu sắc và độ che phủ cho sơn.
- Nhựa (20 – 50%): Đóng vai trò kết dính, giúp sơn bám chắc vào bề mặt.
- Dung môi (10 – 40%): Điều chỉnh độ lỏng, giúp sơn dễ thi công.
- Phụ gia (1 – 5%): Tăng cường các tính năng đặc biệt như chống thấm, chống tia UV, chống mốc, hoặc tăng độ bóng.
Trước khi đưa vào sản xuất, tất cả nguyên liệu đều được kiểm tra chất lượng để đảm bảo đáp ứng yêu cầu kỹ thuật.
Ủ muối – Thấm ướt nguyên liệu
Sau khi chuẩn bị, nguyên liệu được trộn với dung môi và chất phụ gia trong giai đoạn thấm ướt. Mục đích của bước này là giúp bột màu và nhựa dễ dàng hòa tan, tránh vón cục khi tiến hành các công đoạn tiếp theo. Hỗn hợp này được khuấy đều để đạt trạng thái đồng nhất, tạo điều kiện thuận lợi cho quá trình nghiền sơn.
- Tốc độ khuấy: 800 – 1.500 vòng/phút
- Thời gian thấm ướt: 30 – 60 phút
- Nhiệt độ duy trì: 20 – 30°C
Quá trình này giúp các hạt màu không bị vón cục, đảm bảo độ đồng đều khi nghiền.
Nghiền sơn – Phân tán nguyên liệu
Giai đoạn nghiền sơn có vai trò quan trọng trong việc đảm bảo độ mịn và đồng đều của sản phẩm. Các hạt màu được phân tán hoàn toàn trong dung môi bằng cách sử dụng máy nghiền chuyên dụng. Máy nghiền bi hoặc máy nghiền ngang thường được sử dụng.
- Kích thước hạt đầu vào: 10 – 50 µm
- Kích thước hạt sau nghiền: ≤ 5 µm
- Thời gian nghiền: 4 – 8 giờ
Sau khi nghiền, hỗn hợp sơn đạt được độ mịn cần thiết, giúp bề mặt sơn nhẵn mịn khi thi công.
Pha trộn nguyên liệu
Sau khi nghiền, hỗn hợp sơn được chuyển sang công đoạn pha trộn với các thành phần bổ sung. Các chất ổn định, chất tạo độ bóng hoặc chất chống lắng được thêm vào để hoàn thiện tính chất của sơn.
- Thành phần bổ sung: Chất ổn định, chất tạo độ bóng, chất chống lắng.
- Tốc độ khuấy: 500 – 1.000 vòng/phút
- Thời gian pha trộn: 1 – 2 giờ
Sau bước này, sơn đạt được độ nhớt mong muốn, đảm bảo không bị tách lớp và có độ che phủ tốt.
Kiểm tra và điều chỉnh chất lượng
Trước khi đóng gói, sơn được kiểm tra chất lượng thông qua các thử nghiệm như độ bám dính, độ bóng, thời gian khô và khả năng chịu tác động của môi trường.
- Độ bám dính: Kiểm tra bằng phương pháp cắt lưới (đạt ≥ 90% bám dính).
- Độ bóng (gloss): Đo bằng máy gloss meter, dao động 50 – 90 GU tùy loại sơn.
- Thời gian khô:
- Khô bề mặt: 30 – 60 phút
- Khô hoàn toàn: 4 – 8 giờ
- Độ phủ: 8 – 12 m²/lít tùy loại sơn.
Nếu phát hiện sai lệch so với tiêu chuẩn, sơn sẽ được điều chỉnh để đảm bảo chất lượng ổn định, đáp ứng yêu cầu của thị trường.
>>>Xem thêm: Sơn Maxilite – Giải pháp kinh tế với chất lượng kiểm định nghiêm ngặt.
Đóng gói và phân phối
Cuối cùng, sơn được đóng gói vào các thùng hoặc lon theo nhiều dung tích khác nhau để phù hợp với nhu cầu sử dụng. Trước khi xuất xưởng, sản phẩm được dán nhãn, kiểm tra lần cuối để đảm bảo đạt tiêu chuẩn. Quá trình đóng gói đúng quy cách giúp bảo vệ sơn khỏi tác động của môi trường, kéo dài thời gian bảo quản và giữ nguyên chất lượng khi đến tay người tiêu dùng.
- Dung tích phổ biến: 1 lít, 5 lít, 18 lít, 20 lít
- Bảo quản trong điều kiện: Nhiệt độ 15 – 30°C, tránh ánh nắng trực tiếp
- Hạn sử dụng: 2 – 3 năm
Sơn sau khi đóng gói được vận chuyển đến các nhà phân phối và đại lý, sẵn sàng cung cấp cho khách hàng.
Các yếu tố ảnh hưởng đến chất lượng sơn
Chất lượng nguyên liệu đầu vào
Nguyên liệu có vai trò quyết định đến tính chất và độ bền của sơn. Các yếu tố quan trọng gồm:
- Bột màu: Nếu bột màu có độ mịn kém hoặc lẫn tạp chất, sơn dễ bị phai màu, không có độ che phủ tốt.
- Nhựa (resin): Nhựa chất lượng thấp làm giảm độ bám dính và độ bền của màng sơn.
- Dung môi: Dung môi không tinh khiết có thể gây ra hiện tượng vón cục, tạo bọt khí hoặc làm mất độ bóng của sơn.
- Phụ gia: Nếu sử dụng phụ gia kém chất lượng hoặc không đúng tỷ lệ, sơn có thể bị tách lớp hoặc giảm khả năng chống thấm, chống nấm mốc.
Quy trình sản xuất
Dù nguyên liệu đạt chuẩn nhưng nếu sản xuất không đúng quy trình, chất lượng sơn vẫn có thể bị ảnh hưởng. Các yếu tố quan trọng gồm:
- Thời gian nghiền: Nếu nghiền không đủ thời gian, bột màu không phân tán đều, gây hiện tượng loang lổ khi sơn lên bề mặt.
- Tốc độ khuấy: Nếu khuấy quá nhanh hoặc quá chậm, sơn có thể bị tách lớp hoặc không đạt độ nhớt mong muốn.
- Kiểm soát nhiệt độ: Trong quá trình sản xuất, nếu nhiệt độ quá cao, nhựa có thể bị biến tính, làm giảm độ bền của màng sơn.
Điều kiện môi trường khi thi công
Ngoài chất lượng sơn, môi trường thi công cũng ảnh hưởng đến độ bám dính và thẩm mỹ của lớp sơn. Các yếu tố quan trọng gồm:
- Độ ẩm: Nếu thi công trong môi trường có độ ẩm cao (trên 80%), sơn có thể bị bong tróc hoặc nổi bọt khí.
- Nhiệt độ: Nếu sơn trong điều kiện quá nóng (>35°C), dung môi bay hơi quá nhanh, khiến bề mặt sơn không mịn màng.
- Bề mặt thi công: Nếu bề mặt chưa được làm sạch, có dầu mỡ hoặc bụi bẩn, sơn khó bám chắc, dễ bị bong tróc sau một thời gian ngắn.
>>>Xem thêm: Sơn phản quang – Tối ưu hiệu suất nhận diện trong môi trường thiếu sáng.
Điều kiện bảo quản sơn
Sơn cần được bảo quản đúng cách để tránh bị hư hỏng trước khi sử dụng. Một số yếu tố quan trọng gồm:
- Nhiệt độ bảo quản: Sơn nên được bảo quản ở mức 15 – 30°C, tránh ánh nắng trực tiếp.
- Thời gian bảo quản: Nếu để quá lâu (quá 2 – 3 năm), sơn có thể bị tách lớp hoặc giảm chất lượng.
- Đóng gói: Nắp thùng phải được đậy kín, tránh tiếp xúc với không khí để không bị bay hơi dung môi.
Phương pháp thi công
Kỹ thuật thi công cũng là yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến chất lượng lớp sơn hoàn thiện. Một số yếu tố cần lưu ý:
- Pha loãng sơn đúng tỷ lệ: Nếu pha quá nhiều dung môi, sơn sẽ bị loãng, giảm độ che phủ.
- Dụng cụ thi công: Nếu dùng cọ lăn kém chất lượng, lớp sơn có thể không đều, xuất hiện vệt sọc.
- Lớp sơn lót: Nếu bỏ qua lớp sơn lót, màng sơn có thể bị loang màu hoặc không bám dính tốt trên bề mặt.
Quy trình sản xuất sơn đòi hỏi sự chính xác và kiểm soát nghiêm ngặt ở từng công đoạn để đảm bảo chất lượng sản phẩm. Từ việc lựa chọn nguyên liệu đầu vào, nghiền, pha trộn cho đến đóng gói, mỗi bước đều đóng vai trò quan trọng trong việc tạo ra loại sơn có độ bám dính tốt, bền màu và thân thiện với môi trường. Hy vọng bài viết của Sơn Tùng Thủy – đại lý phân phối sơn chính hãng đã giúp bạn hiểu rõ hơn về cách sơn được tạo ra trước khi đến tay người tiêu dùng!
